JavaScript استفاده‌نشده به کدی اطلاق می‌شود که در فایل‌های JavaScript وبسایت گنجانده شده اما در زمان اجرا یا بارگذاری صفحه استفاده نمی‌شود. این کدهای غیرضروری حجم فایل‌ها را افزایش می‌دهند که می‌تواند موجب کاهش سرعت بارگذاری، افزایش مصرف حافظه و کاهش عملکرد کلی سایت شود. با کاهش JavaScript استفاده‌نشده، می‌توان سرعت بارگذاری صفحات را افزایش داد، مصرف پهنای باند را بهینه کرد و تجربه کاربری را بهبود بخشید. این فرایند به‌ویژه برای وب‌سایت‌های مدرن با کتابخانه‌ها یا فریم‌ورک‌های JavaScript پیچیده اهمیت دارد، جایی که بخشی از کد ممکن است در صفحات خاصی استفاده نشود.
بارگذاری سریع‌تر صفحات: JavaScript استفاده‌نشده به فایل‌های اضافی افزوده می‌شود که زمان بارگذاری صفحه را کند می‌کنند. با کاهش کد غیرضروری، می‌توان سرعت بارگذاری صفحات را بهبود بخشید و عملکرد کلی سایت را افزایش داد.
بهینه‌سازی مصرف منابع: کاهش JavaScript استفاده‌نشده میزان کدی که باید توسط مرورگر تجزیه و اجرا شود را کاهش می‌دهد. این کار نه‌تنها زمان پردازش را صرفه‌جویی میکند، بلکه مصرف حافظه را نیز کاهش می‌دهد، که به‌ویژه برای کاربران موبایل یا دستگاه‌هایی با توان پردازشی پایین بسیار مهم است.
بهبود Core Web Vitals: Core Web Vitals معیارهای عملکردی گوگل هستند که به تجربه کاربری توجه دارند، از جمله بزرگ‌ترین نقاشی محتوایی (LCP) و اولین تأخیر ورودی (FID). با کاهش JavaScript استفاده‌نشده، می‌توان این معیارها را بهبود داد و به رتبه‌بندی بهتر در نتایج جستجو دست یافت.
تجربه کاربری بهتر: وب‌سایتی که سریع بارگذاری و به‌طور مؤثر اجرا می‌شود، تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهد. این امر می‌تواند نرخ پرش را کاهش داده، زمان ماندگاری کاربر را افزایش دهد و در نهایت نرخ تبدیل را بهبود بخشد.
چگونه JavaScript استفاده‌نشده را کاهش دهیم؟
بررسی و ارزیابی کد JavaScript: از ابزارهایی مانند DevTools گوگل کروم، Lighthouse یا خدمات شخص ثالث مانند Webpack Bundle Analyzer برای شناسایی JavaScript استفاده‌نشده استفاده کنید. این ابزارها کد وبسایت شما را تجزیه و تحلیل کرده و نشان می‌دهند کدام قسمت‌ها از فایل‌های JavaScript استفاده نمی‌شوند.
Tree Shaking: Tree shaking فرایندی است که توسط بسته‌بندهای مدرن JavaScript مانند Webpack برای حذف کدهای استفاده‌نشده در طول فرآیند بسته‌بندی (bundling) انجام می‌شود. با استفاده از این روش می‌توان اطمینان حاصل کرد که فقط کد ضروری در بسته نهایی JavaScript گنجانده می‌شود.
تقسیم کد (Code Splitting): تقسیم کد به معنای شکستن JavaScript به قطعات کوچکتر است تا تنها کد مورد نیاز بارگذاری شود. با پیاده‌سازی تقسیم کد، می‌توان JavaScript را به‌طور داینامیک بارگذاری کرد، به‌جای بارگذاری تمام کدها در ابتدا.
بارگذاری تنبل (Lazy Loading) برای JavaScript: بارگذاری تنبل به معنای بارگذاری فایل‌های JavaScript تنها زمانی است که به آن‌ها نیاز است. این کار می‌تواند با استفاده از تابع import() برای بارگذاری داینامیک کدها انجام شود و فقط زمانی که کاربر به آن‌ها نیاز دارد، بارگذاری شوند.
حذف کتابخانه‌ها و وابستگی‌های غیرضروری: اگر وبسایت شما از کتابخانه‌ها یا فریم‌ورک‌های بزرگ استفاده میکند که به‌طور کامل ضروری نیستند، بهتر است آن‌ها را حذف کرده یا با گزینه‌های سبک‌تر و بهینه‌تر جایگزین کنید. این کار به حذف JavaScript استفاده‌نشده و کاهش حجم کلی سایت کمک میکند.
بهترین شیوه‌ها برای کاهش JavaScript استفاده‌نشده
فشرده‌سازی و مینیمایز کردن JavaScript: فشرده‌سازی JavaScript با حذف کاراکترهای غیرضروری (مانند فاصله‌ها و نظرات) می‌تواند حجم فایل‌ها را کاهش دهد که باعث بهبود زمان بارگذاری می‌شود. همچنین فشرده‌سازی JavaScript با استفاده از ابزارهایی مانند Gzip یا Brotli می‌تواند حجم فایل‌ها را بیشتر کاهش دهد و سرعت دانلود را افزایش دهد.
اجتناب از JavaScript درون‌خطی: JavaScript درون‌خطی ممکن است باعث کاهش کارایی کش شود، زیرا معمولاً مانند اسکریپت‌های خارجی کش نمی‌شود. انتقال کد JavaScript به فایل‌های جداگانه می‌تواند کش بهتری ایجاد کرده و زمان بارگذاری مجدد صفحه را کاهش دهد.
نظارت بر وابستگی‌ها: به‌طور منظم وابستگی‌های استفاده‌شده در وبسایت خود را بررسی کنید. اگر برخی کتابخانه‌ها یا کامپوننت‌ها دیگر مورد نیاز نیستند، آن‌ها را حذف کنید تا حجم بسته‌های JavaScript کاهش یابد.
تاخیر در بارگذاری JavaScript غیرضروری: از ویژگی‌های defer یا async در تگ <script> برای کنترل ترتیب بارگذاری اسکریپت‌ها استفاده کنید. این کار اطمینان می‌دهد که اسکریپت‌های غیرضروری پس از بارگذاری محتوای اصلی صفحه اجرا شوند.
ابزارهایی برای بررسی و بهینه‌سازی JavaScript
DevTools گوگل کروم: تب "Coverage" در DevTools به شما این امکان را می‌دهد که ببینید کدام قسمت‌های JavaScript در صفحه استفاده نمی‌شوند و می‌توان آن‌ها را حذف کرد.
Lighthouse: Lighthouse ابزاری از گوگل است که بینش‌هایی در مورد JavaScript استفاده‌نشده ارائه می‌دهد و پیشنهادهایی برای بهینه‌سازی کد ارائه میکند.
Webpack Bundle Analyzer: این ابزار کمک میکند تا اندازه بسته‌های JavaScript خود را تجزیه و تحلیل کرده و بخش‌هایی از کد را شناسایی کنید که می‌توانند بهینه‌سازی یا حذف شوند.
PurifyCSS: هرچند PurifyCSS عمدتاً برای CSS استفاده می‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند به شناسایی JavaScript استفاده‌نشده نیز کمک کند، به‌ویژه هنگامی که از فریم‌ورک‌هایی استفاده می‌شود که CSS و JavaScript را ترکیب می‌کنند.
نتیجه‌گیری
کاهش JavaScript استفاده‌نشده یک استراتژی بهینه‌سازی مؤثر است که می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد وبسایت بگذارد. با بررسی و حذف کدهای غیرضروری، استفاده از ابزارهای مدرن مانند Tree Shaking و تقسیم کد، و پیاده‌سازی تکنیک‌های بارگذاری تنبل، می‌توان اطمینان حاصل کرد که وبسایت شما سریع‌تر بارگذاری می‌شود، منابع کمتری مصرف میکند و تجربه کاربری بهتری ارائه می‌دهد. علاوه بر این، بهبود Core Web Vitals با کاهش استفاده از JavaScript می‌تواند به بهبود عملکرد سئو و رتبه‌بندی در موتورهای جستجو منجر شود. نظارت منظم و بهینه‌سازی JavaScript اطمینان می‌دهد که وبسایت شما همیشه سریع، پاسخگو و کارآمد باقی بماند.
